پژوهش مطالعه اصول و روش‌های عملیات آماری داده‌ها

این كتاب مقدمه‌ای است بر مطالعه اصول و روش‌هایی كه در عملیات آماری داده‌ها در رشته‌های مختلف علوم رفتاری بخصوص روان‌شناسی ـ آموزش و .. مورد استفاده قرار می‌گیرد.

مطالعه علم آمار در تمامی رشته‌ها و در تمامی حوزه‌های علمی، یكی از ضروریات محسوب می‌گردد و این امر به دلیل اهمیتی است كه علم آمار به عنوان یك علم روش شناختی دارا می‌باشد. علم آمار در چند دهه اخیر از اهمیت بیشتری برخوردار شده و در كلیه حیطه‌های روش شناختی، جایگاه معتبری را به خود اختصاص می‌دهد. عواملی كه منجر به رشد وسیع این علم در حوزه‌های دانش شده است ، به موازات افزایش حیطه‌های دانش و به دنبال آن نقش آزمایش و جمع‌آوری داده‌ها به منظور استنتاج نتایج مفید و كاربردی بیش از پیش گشته است. به همان نسبت كه علم راه رشد را طی می‌نمود، آمار نیز به عنوان شاخه‌ای از علم روش شناختی پلكان ترقی را طی كرده و ضرورت حضور آن در اغلب حیطه‌های دانش برملا شده است.

امروزه زبان آمار به منزله معتبرترین زبان علمی به شمار می‌رود طوریكه برای فهم و درك مخاطبین علم، آشنایی با زبان معتر آن ، ضروری است. در اغلب كتاب‍ها و مجله‌هایی كه به ارائه نتایج مختلف آزمایشی و نظریه‌های گوناگون و اكتشافات .تفاوت پرداخته شده ، رگه‌هایی از روش‌ها و فنون و اصطلاحات آماری به چشم می‌خورد كه مبنای فهم مطلب می‌باشد، بنابراین آشنایی با این اصطلاحات در تمامی رشته‌ها ضروریست.

علم آمار به منزله یك چارچوب مفهومی و روش شناختی علمی تلقی می‌گردد و در مراحل مختلف كسب دانش ، اهداف و فرایندهای كسب نظریه را پیش پای پژوهشگر قرار می‌دهد و به عنوان یك نقشه طراحی شده ، فعالیت پژوهشگر را در یك چارچوب معین قرار داده و آن را هدایت می‌نماید. بنابراین، آموزش و یادگیری آمار به منزله آموزش روش علمی است كه در بسط و گسترش علم, نقش فزاینده‌ای را به خود اختصاص می‌دهد.

در نهایت می‌توان مطرح نمود كه آمار ابزاری معتبر، جهت پیشبرد اهداف و اكتشافات علمی محسوب می‌شود، زیرا آزمایش فرایندی است كه دارای چرخه مشخص و معینی می‌باشد. در این چرخه آزمایشگر فرایندی است كه دارای چرخه مشخص و معینی می‌باشد. در این چرخه آزمایشگر می2بایست از طراحی آزمایش شروع كند و به مرحله نهایی كه تفسیر نتایج است برسد. به بیان دیگر آزمایشگر موظف است بر اساس اصول علمی و راهبردهای روش شناختی به طراحی چارچوب آزمایش بپردازد و در این راستا، طراحی را بگونه‌ای شكل دهد كه قادر به تحلیل داده‌های جمع‌آوری شده باشد و در نهایت بتواند با تاكید بر اصول علمی ، داده‌های تحلیل شده را تفسیر نماید و به گونه‌ای بنیادی و یا كاربردی از تفسیر نتایج استفاده بعمل آورد. از أن جایی كه تمامی علوم به نوعی از این چرخه پیروی نموده و بر مبنای فرایند حاكن بر آن ، به نظریات گوناگون دست می‌یابند، پس مطالعه علم آمار در تمامی رشته‌ها ضروری است، اما همانطور كه مشاهده می‌شود اصل آماری كه در هر یك از رشته‌های مختلف تدریس می‌گردد، تا حدودی متفاوت است . این امر بدلیل متفاوت بودن اصول آماری نیست بلكه این اختلاف به دلیل متفاوت بودن اصول آماری نیست بلكه این اختلاف به دلیل متفاوت بودن حوزه‌های مورد مطالعة هر یك از علوم می‌باشد. زیرا همانطور كه می‌دانیم هر یك از شاخه‌های علمی در پژوهش‌هایشان به بررسی مسائل خاصی می‌پردازند و اهدف متفاوتی را دنبال می‌كند. بنابراین ، صورت مسئله در هر یك از رشته‌ها مختلف بوده و از سوی دیگر برای پاسخگویی به این مسایل ، داده‌های متفاوتی را جمع‌آوری می‌نماید و از ابزارهای متنوعی استفاده می‌كنند، در نتیجه بدیهی است كه باید از اصول خاصی نیز جهت تحلیل و تفسیر این داده‌ها بهره‌گیرند. از این رو ، اهمیت كاربرد اصول مختلف آماری در حوزه‌های گوناگون علمی متفاوت بوده و این امر زمینه ساز اختلاف بین روش‌های آماری تدریس شده در هر رشته می‌باشد. یعنی با تاكید بر نیاز هر رشته با اصول آماری، مبنای یادگیری آن معین شده است.

فهرست مطالب

موضوع                                                                                                                      صفحه

پیشگفتار

فصل اول ـ تعاریف مقدماتی h

1-1كج فهمی‌های رایج در مورد علم آمار

2-1كج فهمی‌ رایج آمار، به عنوان علم سرشماری

3-1كج‌فهمی رایج آمار، به عنوان علم كمیت

4-1كج‌فهمی رایج آمار ، به عنوان علم تخصصی

5-1تعریف علم آمار

6-1آمار توصیفی و استنباطی

خلاصه فصل

چارت فصل اور

خودآزمایی

سوالات چهارگزینه‌ای

فصل دوم ـ مفهوم‌سازی متغیر

1-2 جایگاه ویژه متغیر

2-2 متغیر كمی و كیفی

3-2 متغیر پیوسته و گسسته

4-2 متغیر مستقل و وابسته

5-2 متغیر كنترل و ویژگی ثابت

6-2 متغیر تعدیل‌كننده و تصادفی

خلاصه فصل

چارت فصل دوم

خودآزمایی

سوالات چهارگزینه‌ای

فصل سوم ـ مفرضه‌های اندازه‌گیری

1-3 اندازه‌گیری

2-3 ویژگی‌های مقایس‌های اندازه‌گیری

3-3 انواع مقیاس‌های اندازه‌گیری

4-3 ارزشیابی تشخیصی

5-3 ارزشیابی تكوینی

6-3 ارزشیابی تراكمی

خلاصه فصل

چارت فصل سوم

خودآزمایی

سوالات چهارگزینه‌ای

فصل چهارم ـ نمایش ارقامی

1-4 داده‌های تجربی و آماری

2-4 اهمیت جدول‌بندی داده‌ها

3-4 توزیع فراوانی ساده

4-4  توزیع فراوانی نسبی و نسبی درصدی

5-4 جدول توزیع فراوانی گروهبندی شده

خلاصه فصل

چارت فصل چهارم

خودآزمایی

سوالات چهارگزینه‌ای

فصل پنجم ـ نمایش تصویری

1-5 اهمیت نمایش تصویری داده‌ها

2-5 نمودار دایره‌ای

3-5 نمودار میله‌ای

4-5 نمودار چند ضلعی

5-5 نمودار فراوانی تراكمی

6-5 نمودار هسیتوگرام

خلاصه فصل

چارت فصل پنجم

خودآزمایی

سوالات چهارگزینه‌ای

فصل ششم ـ توزیع‌های نظری

1-6 توزیع‌های نظری و تجربی

2-6 توزیع نرمال

3-6 كشیدگی مثبت و كشیدگی منفی

4-6 كجی مثبت و كجی منفی

5-6 توزیع U ،J و L شكل

6-6 توزیع مربع و مستطیل شكل

خلاصه فصل

چارت فصل ششم

خودآزمایی

سوالات چهارگزینه‌ای

فصل هفتم ـ شاخصآهای گرایش مركزی

1-7 مفروضه شاخص‌های گرایش مركزی

2-7 نما و ویژگی‌های آن

3-7 میانه و ویژگی‌های آن

4-7 میانگین حسابی و ویژگی‌های آن

5-7 انواع میانگین

6-7 نكتی در زمینه شاخص گرایش مركزی میانگین

7-7 مقایسه و كاربردهای نما، میانه و میانگین

خلاصه فصل

خودآزمایی

سوالات چند گزینه‌ای

فصل هشتم ـ شاخص‌های پراكندگی

1-8 دامنه تغییرات

روش محاسبه دامنه تغییرات

2-8 انحراف دهكی

3-8 انحراف پنجكی

4-8 انحراف چاركی

5-8 انحراف متوسط

6-8 واریانس

7-8 انحراف استاندارد

8-8 مقایسه و كاربرد شاخص‌های پراكندگی

خلاصه فصل

خودآزمایی

سوالات چند گزینه‌ای

سوالات تشریحی

فصل نهم ـ منحنی استاندارد

1-9 مفهوم توزیع نرمال

2-9 ویژگی‌های توزیع نرمال

3-9 منحنی استاندارد و ویژگی‌های آن

4-9 سطوح زیر منحنی استاندارد

5-9 تبدیل نمره Z به دیگر مقیاسهای استاندارد

6-9 كاربرد جدول Z

خلاصه فصل

خودآزمایی

سوالات چند گزینه‌ای

فصل دهم ـ ضریب همبستگی

1-10 نمودارهای پراكندگی

2-10 جهت همبستگی

3-10 میزان همبستگی

4-10 انواع ضریب همبستگی

5-10 ضریب همبستگی پیرسون

6-10 ضریب همبستگی رتبه‌ای اسپیرمن

8-10 تفسیر ضریب همبستگی

 خلاصه فصل

چارت فصل دهم

خودآزمایی

سوالات چندگزینه‌ای

پاسخ خودآزمایی و سوالات چهارگزینه‌ای

خودآزمایی فصل اول

سوالات چهارگزینه‌ای فصل اول

خودآزمایی فصل دوم

سوالات چهارگزینه‌ای فصل دوم

خودآزمایی فصل سوم

سوالات چهارگزینه‌ای فصل سوم

خودآزمایی فصل چهارم

سوالات چهارگزینه‌ای فصل چهارم

خودآزمایی فصل پنجم

سوالات چهارگزینه‌ای فصل پنجم

خودآزمایی فصل ششم

سوالات چهارگزینه‌ای فصل ششم

خودآزمایی فصل هفتم

سوالات چهارگزینه‌ای فصل هفتم

خودآزمایی فصل هشتم

سوالات چهارگزینه‌ای فصل هشتم

خودآزمایی فصل نهم

سوالات چهارگزینه‌ای فصل نهم

خودآزمایی فصل دهم

سوالات چهارگزینه‌ای فصل دهم