پایان نامه خوف و رجاء در منطق الطّیرعطّار

پایان نامه خوف و رجاء در منطق الطّیرعطّار 

معنای لغوی و اصطلاحی خوف

خوف از آن دسته عباراتی است که در فرهنگ و ادیبات عرفانی مشرق زمین ، تعابیر و مفاهیم گسترده ای را به خود اختصاص داده است. با مراجعه در لغت نامه های معتبر ، تعابیری خامی از این لغت به دست آمد که عبارت است از : «خاف : خاف – خوفا و خیفا و مخافه و خیفه :

فزع ا اتقی ا ضدا من. فیقال «خافه و خاف منه و خاف علیه» (المنجد / ص 199)»

یا «خ و ف خوف بالفتح قتل ، عمل کشتی کسی را . قیل و منه قوله تعالی و لنبلو نکم بشی من الخوف و الجوع و نقصی من الاموال و الانفس ... و بشر الصابرین .» (سوره 2/ 150) کارز ار. و منه قوله تعالی فاذ اجاء الخوف ... (سوره 33/ 19) ادیم سرخ بریده مانند دوالها.» (منتهی الارب / ص 348) 

و اما صاحب لغت نامه ی دهخدا ... آنچه از واژه ی خوف بیان کرده ، بدین شرح است : «بیم . فرق [ف ر] . هراس . وحشت . »

 اصطلاح خوف را اهل تصوّف، از قرآن مجید گرفته اند. خوف، یعنی، چیره شدن ترس و دهشت، درک و آگاهی بر گناهکار بودن خود و این که انسان، قادر نیست حتّی به اندازه ی ناچیزی نیز، وظایف خود را در برابر خداوند انجام دهد. «خائف کسی است که از نفس خود زیادتر از دشمن، که شیطان است، بترسد و باز گفته شده است که : خائف، کسی است که درحقیقت، از هر چیزی که خلق از او بترسد، آن چیز از بنده بترسد.» (سجادی/ 1383 / ص )

 عزّالدین کاشانی گوید : «از جمله منازل و مقامات آخرت، یکی خوف است.» (کاشی / 1385 / ص 269).

 «خوف از خداوند سبحانه و تعالی آن بود که ترسند از عقوبت او اندر دنیا یا آخرت.» (قشیری /   / ص 190 ). 

فهرست مطالب

 عنوان                                                                                                                  صفحه

 پیشگفتار                                                                                                                       یك

 مقدمه                                                                                                                           1

 فصل اوّل : کلّیّات                                                                                                  34-1  

 1 – 1 – 1. معنای لغوی و اصطلاحی خوف                                                                    5

 1 – 1 – 2. خوف در قرآن                                                                                                                          7

 1 – 1 – 3. خوف در احادیث و روایات                                                                         9

 1 – 1 – 4. خوف در گفتار مشایخ صوفیه                                                                                   15

 1 – 1 – 5.  انواع و درجات خوف                                                                                19

 1 – 2 – 1. معنای لغوی و اصطلاحی رجاء                                                                                  23

 1 – 2 – 2. رجاء در قرآن                                                                                             25

 1 – 2 – 3.  رجاء در احادیث و روایات                                                                         27

 1 – 2 – 4.  رجاء در گفتار مشایخ صوفیه                                                                                   33

 1 – 2 – 5.  انواع و درجات رجاء                                                                                              34

 فصل دوم : خوف و رجاء در منطق الطیّر عطاّر                                                             135- 38  

2-1-1. خوف و رجاء در منطق الطّیر عطّار                                                                                   38

2 – 1 – 2.خوف و انواع آن در منطق الطیّر                                                                                   41

 2 – 1 – 3 . خوف هیبت جلال الهی                                                                               43

 2 – 1 – 4.  خوف ره                                                                                       48

 2 – 1 – 5 . خوف مرگ                                                                                              61

 2 – 1 – 6 .  خوف از عادت به شهوات                                                              66

 2 – 1 – 7 . خوف از سوء عاقبت                                                                                   87

 2 – 1 – 8 .  خوف از عقوبت                                                                           88

 2 – 1 – 9.  خوف از جنایات و اکتسابات                                                                       93

 2 – 1 – 10. خوف از فوت حق (مسروق)                                                                       98

 2 – 1 – 11.  خوف از عدم                                                                              98

 2 – 1 – 12 . خوف از تقصیر از اوامر و تجاوز  در حدود و شرع                            103    

 2 – 1 – 13. خوف از حجاب بیداری به علّت غفلت                                            105

 2 – 2 – 1. رجاء و انواع آن در منطق الطیّر                                                                      106

 2 – 2 – 2.  رجاء در ثواب                                                                               107

 2 – 2 – 3.  رجاء گشایش و سعه ی رحمت                                                       108

 2 – 2 – 4. رجاء در خدا                                                                                              124

 2 – 2 – 5 . رجاء شفاعت پیامبر                                                                                     130

 2 – 3 . خوف و رجاء                                                                                       133

2- 4 . ناامیدی                                                                                                   136

 نتیجه گیری                                                                                                       154

 منابع و مراجع                                                                                                    156

چکیده انگلیسی                                                                                                  16