مقاله بسته بندی کردن

مقاله بسته بندی کردن

پیشگفتار

برای جلوگیری و حفظ فرآورده های کشاورزی از جمله سبزیجات، میوه جات، تره بار در مقابل اثرات نامطلوب و مضر که ممکن است در طول خرید و فروش محصولات، در طی توزیع و پخش آنها، یا در طی انبار کردن آنها رخ دهد. برای جلوگیری از این اثرات  نا مطلوب و مضر بر روی کیفیت محصولات و فرآورده ها، آن را بسته بندی می کنند. در این فصل، فقط به بررسی نقش بسته بندی کردن محصولات یا فرآورده های کشاورزی از جمله میوه جات، سبزیجات و تره بار و ... پرداخته
می شود. که در این متن به شرح و بیان کاربرد بسته بندی کردن نیز پرداخته می شود. برای حفظ و نگهداری مواد غذایی یا مقداری که پیش تعیین کرده اند در جعبه یا بسته های جداگانه و مجزا بسته بندی می شوند. در این شیوه یا روند فرآورده و محصولات کشاورزی و مواد غذایی نظیر سبزیجات، میوه جات، تره ابر را برای حفظ و نگهداری آنها در محیط مناسب در بسته های مخصوص مواد غذایی بسته بندی می کنند. امروز اغلب مواد غذایی برای مصرف کننده به صورت مواد غذایی بسته بندی شده تهیه می شوند. برخی از محصولات نظیر میوه ها و سبزیجات در همان مرحله توزیع و فروش آنها بسته بندی می شوند. از مواد گوناگونی برای ساخت جعبه یا بسته های مخصوص بسته بندی مواد غذایی استفاده می شود که شامل کاغذ، تخته سلولزی، تخته فیبری، لایه یا کیسه های پلاستیکی نازک سلولزی، کیسه های پلاستیکی پلیمری، جعبه های محکم و جامد، جعبه های نیمه جامد که از مواد پلیمری ساخته شده اند، ورقه های فلز آلومینیوم یا زرورق، فلز جامد شیشه ای ، چوب الو یا چوب نجاری، منسوجات (از جنس نایلون یا پنبه- کنف) و ظروف سفالی می باشند. در بسته یا جعبه ها مخصوص بسته بندی مواد غذایی از ترکیب هر کدام از موارد ذکر شده در بالا با هم نیز استفاده
می شود. موفقیت این شیوه و متدهای بسته بندی مواد غذایی به حفظ و نگهداری مواد غذایی بستگی دارد. برای جلوگیری از آلودگی میکروبی، بسته های مواد غذایی را توسط فرآیند گرمایی و رطوبت بهبود داده اند. موادی که بسته بندی مواد غذایی بکار می روند نباید برای سلامتی مصرف کنده زیان آور باشند. ممواد بسته بندی را قبل از استفاده باید از صافی گذرانده و شستشو دهند. بسته بندی همچنین نباید منجر به رشد جانوران میکروسکوپی بیماری زا شود. این بسته طوری باشند با نبودن هوا در آن عامل رشد میکروب های بی هوازی را فراهم نکند.

بسته یا قوطی هایی که برای بسته بندی استفاده می وند باید مناسب باشند. آنا باید به آسانی باز شوند، محتوای مواد غذایی در جعبه یا قوطی باید به آسانی و راحتی گذاشته شود. نمونه های دیگر از قوطی یا جعبه های مناسب، محصولات یا فرآورده های هستند که با قوطی یا جعبه می توان در آب جوش یا بوسیله مکیرویو پخته یا کباب شود. چندین محیط برای بسته بندی کردن مواد غذایی الزامی است. در تولید موادی که در بسته بندی مواد غذایی بکار میروند، ترکیبات نا مطلوب آنها در اتمسفر پخش
می شود و بر محیط زیست اثر نامطلوب دارد. با استفاده از قوطی یا جعبه های متعدد و بازسازی که مواد این قوطی یا جعبه ها که برای بسته بندی استفاده می شوند می تواند تاثیر مثبتی در محیط زیست دارد. زیاده روی در مصرف موادی که برای قوطی و جعبه هایی که بسته بندی محصولات غذایی به کار می روند بخصوص اینکه این مواد در محیط زیست تجزیه می شوند، مشکل بسیار بزرگ ایجاد کرده است. این موضوعات و مطالب خارج از هدف نهایی این فصل می باشند که در جایی دیگر در موضوعات دیگر توضیح داده شده اند.

9.2 :  عوامل موثر بر انتخاب موادی که در جعبه یا قوطی هایی که برای بسته بندی مواد به کار می روند؛

(انتخاب موثر مواد بسته بندی برای کار ویژه)

9.2.1:  خسارت ماشینی یا مکانیکی:

فرآیند و تولید محصولات غذایی تازه، در معرض خسارت ماشینی یا دستگاه هایی هستند که به وسیله آنها تولید می شوند. میوه های سالم کوبیده یا ساییده می شوند، و سبزیجات در اثر حرارت فرآیند تولید تجزیه و شکستن و تبدیل به هیدرو کربنات سبکتر می شوند. بیسکویت یا نان شیرینی خشک مثال هایی درباره هستند. خسارت هایی نیز در طی حمل و نقل، خرید و فروش، لرزه، در طی حمل ونقل بوسیله جاده یا قطار یا حمل و نقل هوایی نیز وارد می شود که در طی این حمل ونقل ها این قوطی یا بسته ها به هم فشرده می شوند و به هم می چسبند و همچنین انبار کالاها و در طی حمل و نقل با وسایل نقلیه های برزگ نیز خسارتهایی وارد می شود. بسته بندی کردن پاسخگوی همه این مشکلات نیست. خرید و فروش و تجهیزات حمل ونقل مناسب و مفید برای فرآورده ها و محصولات کشاورزی (از جمله سبزیجات، میوه جات، تره بار) لازم و ضروریست. بسته بندی کردن مناسب محصولات می تواند پیشامد و اندازه و میزان خسارت های ناشی از ماشین یا دستگاههای تولید کننده را کاهش دهد. محدود کردن یا ممنوع کردن جنبش و حرکت محصولات در قوطی یا جعبه ها احتمالاً خسارت و زیان وارد بر آنها را کاهش می دهد. با بسته بندی کردن محکم و سفت پیچیدن جعبه ها برای جلوگیری از دخول هوا یا آب یا چیز دیگر این میزان کاهش خسارت بدست می آید. میوه ها و تخم مرغ بایستی در داخل جعبه یا غلاف یا پوشش و جعبه های دو قسمتی که با گرما به آن شکل
می دهند به طور مجزا و جداگانه تقسیم شوندو جداگانه در درون جعبه گذاشته شوند.

9.2.2 : ویژگی و مشخصه های تراوایی (قابلیت نفوذ)

میزان تراوش یا نشت و رسوخ بخار آب، گازهای  (اکسیژن) (دی اکسید کربن)، (نیتروژن و ایتلن) که ترکیبات بو یا رایحه در داخل یا بیرون قوطی یا بسته عامل بسیار مهمی است که در مورد بسته بندی کردن با کیسه های پلاستیکی نازک، یا با ورقه یا کاغذ پوشانده و روی هم قرار می گیرند . باید مورد توجه قرار گیرد محصولات غذایی که رطوبت و نم کم برای نگهداری و حفظ آنها استفاده شده است آب خود در جو یا اتمسفر از دست می دهند . به عبارتی برخی از محصولات مقداری از آب خود را در معرض هوا و جو از دست می دهند. که این منجر به کاهش وزن و تباهی و از بین رفتن ترکیب محصولات می شود. گوشت و پنیر مثال هایی از مواد غذایی هستند که در معرض هوا آب خود را از دست می دهند و ترکیب آنها از بین می رود. محصولاتی که محتوای آب آنها نسبتا کم یا (پایین) است زمانی که بخصوص در معرض رطوبت یا نم زیاد اتمسفر (هوا) قرار می گیرند رطوبت یا نم را جذب می کنند. پودر یا آرد خشک شده نظیر کیک مخلوط(ترکیبات کیکی) و آرد یا پودر کاستراد (یک جور شیرینی یا فرنی ) ممکن است با جذب رطوبت یا نم هوا ویژگی های خود را از دست بدهند.

بیسکویت یا نان شیرینی و غذاهای حاضری یا خوراک مختصر شاید تردی خود را از دست بدهند . در این صورت با جذب آب محیط به وسیله محصولات، آب دی هیدرات محصولات افزایش یافته و زمینه حیات میکروب و میزان فاسد شدگی  یا پوسیدگی و گندیده شدن محصولات را افزایش می دهد. برای تراوش یا قابلیت نفوذ پایین بخار آب محصولات در قوطی یا جعبه های مخصوص الزم است که به طور موثر بسته بندی و مهر و موم شوند. شباهت میوه های تازه و سبزیجات تازه این است که باید پس از برداشت کردن از مزرعه یا باغها نگهداری و حفظ شوند. میوه های تازه و سبزیجات اکسیژن، بخار آب محصولات، دی اکسید کربن( ) و اتیلن زیادی مصرف کرده اند. در نتیجهرطوبت ونم درون بسته یا جعبه ها افزایش می یابد. اگر میزان رطوبت هوا زیاد شود زمانی دمای محیط در حال تغییر باشد، میزان آب جمع شده دربسته یا جعبه ها زیاد می شود. موادی که بسته بندی شده اند با بخار آب نیمه تراوا می باشند که در این موارد لازم  ضروریست. عمر مفید و مدت نگهداری بسیاری مواد غذایی با ایجاد تولید هوا در بسته با قوطی زمانی میزان اکسیژن کم باشد، افزایش می یابد. برای این کار، با خلاء بسته بندی شود یا اینکه به جای دی اکسید کربن و نیتروژن     ( , ) هوا در بسته یا جعبه جایگزین شود که این کار به عمر مفید و مدت نگهداری محصولات کمک می کند. پنیر، محصولات گوشتی پخته شده و گوشت منجمد شده، تخم مرغ، پوردهای کافئین نممونه هایی از این محصولات هستند با وارد کردن هوا بجای دی اکسید کربن و نیتروژن عمر مفید و مدت نگهداری محصولات افزایش می یابد که این میزان به نیاز مغذی محصولات  به هوا و مقدار آن در جعبه یا بسته و دمای محیط بستگی دارد. در مدتی که محصول در درون جعبه یا بسته می باشد برخی باکتری ها ناهوازی اتمسفر در درون جعبه یا قوطی مواد غذایی رشد می کنند. اگر میزان اکسیژن() پایین تر از 20% باشد، برخی از باکتری های بی هوازی عمل تنفس را شروع می کنند که این باعث می شود که مواد غذایی به سرعت فاسد شوند. نفوذ یا قابلیت نفوذ دی اکسید کربن() از محصولی به محصول دیگر بسیار زیاد است.(مثلا اگر در جعبه میوه ها میوه ای خراب شود میوه های دیگر نیز زودتر خراب می شوند). برخی از میوه ها و سبزیجات می توانند میزان دی اکسید کربن تحمل کنند و شاید برای آنها نیاز مفید باشد که برخی دیگر در برابر دی اکسید کربن دوام
نمی آورند. برای همین باید موادی که برای ساخت جعبه یا قوطی استفاده می شود طوری باشد که بتواند دی اکسید کربن را به بیرون و اکسیژن را به درون جعبه یا قوطی بفرستند که این مقدار (اکسیژن و دی اکسید کربن خروجی) به مقدار مطلوب برای محتوا یا محصولاتی که در جعبه یا قوطی هستند باشد.