مقاله سیاهک

مقاله سیاهک مقاله سیاهک

دسته : -پژوهش ها

فرمت فایل : word

حجم فایل : 11060 KB

تعداد صفحات : 25

بازدیدها : 252

برچسبها : دانلود مقاله

مبلغ : 4000 تومان

خرید این فایل

مقاله سیاهک

مقاله سیاهک


سیاهک پنهان یا سیاهک بدبوی گندم BUNT OR STINKING SMUT OF WHEAT

سیاهک پنهان در تمام نقاط دنیا وجود دارد. این بیماری یکی از شدیدترین بیماری های قرون وسطی و همچنین از نخستین بیماری های گیاهی بود که به تفصیل مورد مطالعه قرار گرفت. تیلت Tillet (1755) اولین فردی بود که متوجه فرق بین سیاهکهای پنهان و آشکار شد. او همچنین طبیعت مسری بودن بیماری را ثابت نمود.

پروست Prevost (1807) ارتباط بین میکروارگانیسم و بیماری را تعیین نمود.

گیاهان میزبان شامل تمام گونه های گندم می باشد. گونه های معدود دیگری از خانواده علف ها (گرامینه) نیز مورد حمله قرار می گیرد.

پراکنش جغرافیائی: بیماری به وسیله دو گونه از جنس Tilletia ایجاد می شود. در ایالات متحده گونه T.caries بیشتر در نواحی غربی است، در حالیکه در مناطق شمالی، مرکزی و شرقی گونه T.foetida فراوان است.

اهمیت اقتصادی: خسارت سیاهک پنهان عمدتاً تقلیل در مقدار و کیفیت محصول است. گندم های برداشت شده که آلوده به اسپور قارچ می باشند، ممکن است "سیاهک زده" محسوب شده و قیمت آنها شدیداً تنزل یابد.

علائم بیماری: علائم بیماری قبل از به خوشه رفتن گیاه مشهود نیست. گیاهان آلوده عموماً کوتاه مانده و اغلب به رنگ سبز مایل به آبی در می آیند. در گلها، مادگی بزرگ شده و تخمدان طویل تر و پهن تر می شود. خوشه های بیمار معمولاً باریک تر از خوشه های سالم بوده و رنگ سبز خود را حفظ می نمایند. دانه های آلوده اغلب به رنگ قهوه ای مایل به خاکستری در می آیند و رنگ قهوه ای روشن دانه های سالم را از دست می دهند. بوی نامطبوعی شبیه به بوی ماهی گندیده، در اثر تولید تری متیل آمین، از زمان تشکیل اسپورها تا هنگام رسیدن آنها کاملاً قابل تشخیص است. پودر سیاهرنگ که از توده تلیوسپورها (کلامیدسپورها) تشکیل شده است تمام محتویات داخل پوست دانه را در بر می گیرد. دانه های سیاهک زده ممکن است در سنبله های آلوده نمایان باشند. دانه های آلوده هنگام برداشت و خرمن کوبی شکسته شده و توده تلیوسپورها که آزاد و پراکنده می شوند به دانه های سالم می چسبند.

عوامل بیماری:

Tilletia foetida (Wallr.) Liro.

Tilletia caries (DC.) Tul.

این قارچها متعلق به رده بازیدیومیست و زیررده هتروبازیدیومیست و خانواده تیله تیا سه (Tilletiaceae) هستند. در گونه T.caries تلیوسپورها مشبک و به رنگ قهوه ای روشن تا تیره در T.foetida تیلوسپورها با سطح صاف و رنگ روشن تا قهوه ای تیره می باشند. تلیوسپورهای نازا در هر دو قارچ در بین تلیوسپورهای زایا یافت می شوند. اسپورهای نازا به رنگ روشن با دیواره نازک هستند. در تلیوسپورهای دیکاریوتیک (دو هسته ای) عمل ترکیب هسته ها و تقسیم با کاهش کروموزومی (میوز) صورت می گیرد. تلیوسپورها با جوانه زدن تولید بازیدیوم (پرومیسلیوم) را می نمایند که در انتهای آن 8 تا 16 بازیدیوسپور (اسپوریدی) دراز، نازک و شفاف تشکیل می شود. بازیدیوسپورهای هاپلوئید در حالیکه به بازیدیوم متصلند، جفتهایی که سازگاری جنسی دارند با هم جفت شده و به شکل حرف H در می آیند. بازیدیوسپورهای جفت شده دیکاریوتیک هستند که جوانه زده و تولید رشته های میسلیوم ثانویه را که دیکاریوتیک و بیماری زا هستند می نمایند و یا بازیدیوسپورهای ثانویه را ایجاد می کنند که اینها نیز دیکاریوتیک می باشند. بازیدیوسپورهای ثانویه نیز ممکن است جوانه زده و تولید رشته های میسلیوم ثانویه را که دیکاریوتیک و قادر به ایجاد آلودگی هستند نمایند. تعدادی نژاد فیزیولوژیکی در این قارچها شناخته شده است.

سیکل بیماری: ماده مولد آلودگی اولیه، به استثنای نواحی شمال غربی سواحل اقیانوس کبیر و مناطق خشک تر دنیا که گندم زمستانه کاشته می شود از تلیوسپورهائی است که در سطح بذر قراردارند. درمناطق فوق تلیوسپورها می توانند از زمان برداشت محصول تا هنگام کشت پائیزه گندم های زمستانه زنده مانده و ماده مولد آلودگی اولیه در این نواحی، تلیوسپورهای روی بذر و داخل خاک است. اسپورهای داخل خاک در موقعی که درجه حرارت خاک پائین (اپتیموم 9-12 درجه سانتیگراد) و رطوبت آن زیاد است جوانه می زنند. هنگامیکه این شرایط فراهم باشد، اسپورها جوانه زده و در نبودن گیاه حساس بزودی می میرند. بنابراین در گندم زارهائی که بارانهای تابستانه و پائیزه متداول است اسپورهای خاک زی معمولاً منبع ماده مولد آلودگی نمی باشند. زمستان گذرانی پاتوژن بصورت تلیوسپور روی بذر گندمهای بهاره و در گیاهچه های گندمهای زمستانه می باشد. هیف آلوده کننده که از جفت شدن دو بازیدیوسپور به وجود می آید با کلوئوپتیل (coleptile) گیاهچه های جوان تماس پیدا می کند. هیف آلوده کننده مستقیماً به داخل کلئوپتیل نفوذ نموده و به طریق بین سلولی و درون سلولی در آن وارد می شود. گاهی هیف آلوده کننده در امتداد محور کلئوپتیل قرار گرفته و رشته هایی به داخل آن می فرستد. کلئوپتیل احتمالاً تا موقعی که شروع به از بین رفتن نکرده به آلودگی حساس است، که این دوره تقریباً به مدت دو هفته بعد از جوانه زدن بذر است. رشته های هیف، با رشد بین سلولی و درون سلولی خود، گیاه را اشغال نموده و از طریق کلئوپتیل به قاعده برگهای اولیه (برگهای خارجی) نفوذ می نماید. رشته های هیف سپس از طریق قاعده برگهای متوالی به ناحیه زیر نقطه رویشی و سپس به طرف بالا به داخل نقطه رویشی نفوذ می کند. هیف ها با رشد خود از قاعده برگهائی که در زیر جوانه های پنجه قرار دارند به این جوانه ها می رسند.

در یک بوته گندم، گره بالغ و رشد یافته طوقه دارای تمام بافتهایی است که در یک گیاه بالغ یافت می شود. رشد بعدی گیاه در اثر طویل شدن فاصله میان گره ها و بزرگ شدن سلولها است. هنگامیکه رشته های هیف به نقطه رویشی برسد آلودگی خوشه حتمی است. زیرا این رشته ها با طویل شدن فاصله میان گره ها به طرف بالا منتقل می گردد. اگر قبل از اینکه رشته های هیف به قاعده برگهای جوانتر (برگهای داخلی) برسند، با طویل شدن میان گره این برگها به طرف بالا و دورتر از برگهای مسن و آلوده منتقل شوند، در این صورت بقیه گیاه از آلودگی رهائی جسته و سالم می ماند. بدین ترتیب در یک گیاه آلوده خوشه های برخی از پنجه ها از آلوده شدن گریخته و سالم می مانند. رشته های هیف در بافتهای بالغ رشد خوبی ندارند، بنابراین به نظر می رسد که پاتوژن بعد از طویل شدن فاصله "میان گره ای" قادر به رسیدن به نقطه رویشی نباشد.

هنگامیکه خوشه های آلوده بزرگ و به بلوغ خود نزدیک می شوند، رشته های میسلیوم تمام محتویات داخلی دانه را به استثنای پوست خارجی آن (پریکارپ) که تا موقع خرمن کوبی معمولاً سالم می ماند مورد استفاده قرار می دهد. در انشعابات دیکاریوتیک هیف که داخل دانه ها را اشغال کرده سلولها گرد شده و تلیوسپورهائی را که دیکاریوتیک و دیواره ضخیم دارند تشکیل می دهند، در بین توده اسپوری، سلولهای عقیمی که دیواره نازک و رنگ روشنی دارند دیده می شوند.

تلیوسپورها هنگام برداشت و یا خرمن کوبی آزاد شده و موجب آلودگی بذرهای سالم می گردند.

کنترل: ضدعفونی بذر و استفاده از واریته های مقاوم به سیاهک، دو راه اصلی کنترل هستند. در گذشته در نواحی مرطوب برای ضدعفونی بذر از قارچ کشهای آلی جیوه ای مایع استفاده می شد که در از بین بردن اسپورهای روی بذر بسیار موثر بود. در نواحی خشک تر کنترل بهتر با استفاده از هکزاکلروبنزن (HCB) یا پنتاکلرونتیروبنزن (PCNB) میسر است. این قارچ کش ها تأثیر کمتری در کشتن اسپورهای بذرزاد (روی بذر) داشته ولی با ایجاد بخار سمی در اطراف بذر در داخل خاک باعث کنترل موثر اسپورهای خاک زی می گردند. در حال حاضر هیچ نوع قارچ کش جیوه ای آلی مشخصی وجود ندارد که جای قارچ کشهای جیوه ای را که در گذشته در ضدعفونی بذر به کار میرفته اند بگیرد.

خرید و دانلود آنی فایل

به اشتراک بگذارید

Alternate Text

آیا سوال یا مشکلی دارید؟

از طریق این فرم با ما در تماس باشید