تحقیق ایمنی زیستی

مقدمه:

در حالیكه فقط حدود 20 سال از تولید اولین گیاه دست ورزی شده ژنتیكی در جهان می‌گذرد، روند پذیرش، كاشت و تولید گیاهان زراعی تراریخته بویژه در ده سال اخیر به سرعت افزایش یافته است به طوریكه د سال 2003 بیش از 7/67 میلیون هكتار از اراضی زیر كشت دنیا به زراعت گیاهان تراریخته اختصاص یافته است.

درك مناسبی از مزایای این گیاهان و نیز بررسی این موضوع كه چرا زراعت گیاهان تراریخته مورد استقبال جدی كشاورزان آمریكا و دیگر كشورهای جهان قرار گرفته و همینطور چالش‌ها و نگرانی‌هایی كه مصرف كنندگان تولیدات گیاهان تراریخته با آن روبرو هستند.

اعتقاد بر این است كه اولین رهاسازی محصولات تراریخته در سال 1994 در آمریكا صورت گرفت كه در مورد گوجه فرنگی بود. هر چند كه قبل از آن در سال 1993 كاشت توتون تراریخته (توتون بیان كننده ژن‌های پروتئین پوشی ویروس موزاییك توتون و ویروس موزاییك خیار) در سطح وسیعی در چین صورت گرفته بود. طبق آما ISAAA امروزه كل مساحتی كه در سراسر جهان به صورت تجاری به پرورش محصولات تراریخته اختصاص یافته است. حدود 175 میلیون هكتار در 16 كشور مختلف است كه این معادل یك دهم كل زمین‌های حاصلخیز و در دسترس جهان می‌باشد. در این بین امریكا با 68 درصد و آرژانتین با 22 درصد بیشترین سهم را در تولید محصولات تراریخته دارا هستند. در بین محصولات ذرت تراریخته مخصوصا ذرت مقاوم به حشره بیشترین میزان كشت را دارا بوده است كه بعد از آن پنبه تراریخته و كلزا دارای بیشترین سطح زیر كشت بوده‌اند. همچنین 46 درصد از سویای كشت شده سویای تراریخته بوده است.

آخرین وضعیت محصولات تراریخته

آخرین وضعیت محصولات تراریخته جهان تا پایان سال2004

براساس گزارش ISAA سال 2004 سال ماقبل آخر از اولین دهه عمر تجاری محصولات تراریخته و به عبارتی محصولات بیوتكنولوژی است.

در سال 2004 برای نهمین سال متوالی سرعت رشد این محصولات افزایش قابل ملاحظه‌ای داشته  واز 15% در سال 2003 به 20% در سال 2004 رسیده است. براساس آخرین ارزیابی‌های انجام شده سطح زیر كشت محصولات تراریخته از 7/67 میلیون هكتار در سال 2003 به 81 میلیون هكتار در سال 2004 رسیده است.

این افزایش سطح زیر كشت در 17 كشور جهان و شامل اشتغال 25/8 میلوین كشاورز می‌باشد.

نكته قابل توجه این كه 90% این افزایش بهره برداری مربوط به كشاورزان فقیر كشورهای توسعه یافته است كه از طریق كشت محصولات تراریخته درآمد خود را افزایش داده و گامی در جهت كاهش فقر برداشته‌اند.

مهمتریم محصولات تراریخته در سال 2004 شامل سویای مقاوم به علف‌كش (4/48 میلیون هكتار)، ذرت B.t (2/11 میلیون هكتار) پنبه B.t (5/4 میلیون هكتار) و مابقی ذرت مقاوم به علف كش، كلزای مقاوم به علف كش، ذرت B.t و مقاوم به علف عكش، پنبه B.t و مقاوم به علف كش و نهایتا پنبه مقاوم به علف كش می‌باشند.

در سال 2004 حدود 5% از 5/1 میلیارد هكتار اراضی كشاورزی جهان به كشت محصولات تراریخته اختصاص داشته است.

همچنین از مجموع 284 میلیون هكتار از اراضی زیركشت چهار محصول مهم تراریخته حدود 29% آن تراریخته بوده است. پیش بینی می‌شود كه سال 2010، هكتار سطح زیركشت محصولات تراریخته به 150 میلیون هكتار، شامل 15 میلیون كشاورز در 30 كشور جهان باشد.

وضعیت كشورهای تولید كننده محصولات تراریخته

عمده كشورهای تولید كننده محصولات تراریخته در سال 2004، كه بیش از 50 هزار هكتار سطح زیر كشت این نوع محصولات داشته اند، از 10 كشور در سال 2003 به 14 كشور در سال 2004 افزایش یافته است.

كشورهای پاراگوئه، اسپانیا، مكزیك و فیلیپین چهار كشوری هستند كه برای نخستین بار در سال 2004 به جمع تولیدكنندگان عمده محصولات بیوتكنولوژی پیوسته‌اند.

14 كشور عمده تولید كننده محصولات تراریخته به ترتیب عبارتند از:

آمریكا 6/47 میلیون هكتار (59% از كل مساحت)، آرژانتی 2/16میلیون هكتار (20%)، كانادا 4/5 میلیون هكتار (6%) ، برزیل 0/5میلیون هكتار (6%) ، چین 7/3میلیون هكتار (5%)، پاراگوئه2/1میلیون هكتار (2%)، هندوستان 5/0میلیون هكتار(1%)، آفریقای جنوبی 5/0میلیون هكتار (1%)، اروگوئه 3/0میلیون هكتار (1% <)، استرالیا 2/0 میلیون هكتار (1%<)، رومانی 1/0 میلیون هكتار (1%<)، مكزیك 1/0 میلیون هكتار (1%<) اسپانیا 1/0 میلیون هكتار (1%<) و فیلیپین 1/0 میلیون هكتار (1% <).

در هندوستان زیر كشت پنبه B.t از 100 هزارهكتار در سال 2003 به 500 هزار هكتار در سال 2004 افزایش یافت. یعنی سطح زیر كشت پنبه تراریخته این كشور حدود 400% افزایش داشته است و این در حالی است كه این میزان افزایش در اوروگوئه 200% در استرالیا 100% در برزیل 66%، در چین 32%، در آفریقای جنوبی 25% در كانادا 23% در آرژانتین 17% و نهایتا در آمریكا 11% بوده است.

فهرست مطالب

مقدمه: 1

فصل اول

وضعیت فعلی محصولات تراریخته در جهان. 2

آخرین وضعیت محصولات تراریخته 3

وضعیت كشورهای تولید كننده محصولات تراریخته 5

ارزش بازار جهانی و اثرات محصولات تراریخته 8

چشم اندازه آینده 9

فصل دوم

عمده محصولات تراریخته و صفات تغییر یافته آنها 12

عمده محصولات تراریخته 14

مقایسه سطح زیركشت محصولات تراریخته و غیرتراریخته 15

فصل سوم

نگرانی‌های مصرف‌كنندگان. 17

عواقب پیش بینی نشده: 20

عكس العملهای نامطلوب به مواد غذایی. 21

حساسیت‌زاهای غذایی. 22

فصل چهارم

راه‌های بر طرف کردن نگرانی. 24

ارزیابی خطرات اكولوژیكی رهاسازی محصولات تراریخته در محیط.. 25

آیا محصولات تراریخته با سایر گونه‌ها تلاقی پیدا خواهند كرد وموجب افزایش علف‌های هرز خواهند شد؟ 26

فصل پنجم

راه‌های مبارزه 29

تکنیک‌های بیوتکنولوژی. 30

ارتباط نوع تغییر بیوتكنولوژیكی و آلرژی زایی. 31

ارزیابی پتانسیل آلرژی زایی پروتئین‌های غذایی جدید. 33

مراحل تشخیص موجودات تراریخته 36

الف ـ مرحله نمونه برداری. 37

ب ـ مرحله غربال برای موجودات تغییر یافته ژنتیكی. 39

ج ـ مرحله تشخیص موجودات تراریخته 40

د ـ مرحله تشخیص كمی میزان محصولات تراریخته 41

آنالیزهای ایمنوشیمی. 42

پارامترهای فیزیكوشیمیای. 43

مثبت‌های دروغنی در مقابل منفی‌های دروغین. 43

فصل ششم

سیستم‌های کنترل کننده 44

1- روشهای تك فاكتوری جلوگیری از فرار ژن. 45

2- روشهای دو فاكتوری جلوگیری از فرار ژن. 50

ایمنی زیستی. 52

ایمنی زیستی در ایران. 53

فصل هفتم

آگاهی دادن به مصرف کنندگان. 60

اهمیت بیوتكنولوژی در كشاورزی. 62

-افزایش بهره‌وری تولید در واحد سطح. 64

-محصولات مقاوم در برابر علف كش‌ها 65

-محصولات تراریخته و پالایش آلودگی‌های معدنی. 66

درخت تصمیم گیری. 68

فاكتورهای كلیدی در طراحی درخت تصمیم‌گیری: 71

1ـ خصوصیات گیاه تراریخته: 71

2 ـ تاریخچه مقاومت آفات: 71

3 ـ پیچیدگی آفات: 71

4 ـ سیستم زراعی: 72

مراحل كلیدی بكارگیری برنامه مدیریت مقاومت برای آفات.. 72

پروتكل جهانی ایمنی زیستی كارتاهینا 73

برچسب گذاری. 74

نتیجه گیری و بحث.. 75