تحقیق آبیاری قطره ای

تحقیق آبیاری قطره ای

هدفهای رفتاری : در پایان این فصل ، فراگیر باید بتواند :

1-   آبیاری قطره ای را تعریف کند .

2-   انواع سیستم های آبیاری قطره ای را توضیح دهد .

3-   ویژگیهای آبیاری قطره ای را بیان کند .

4-   عوامل مؤثر در آبیاری قطره ای را نام ببرد .

5-   محدودیت های استفاده از سیستم  آبیاری قطره ای را بیان کند .

6-   اجزا ی سیستم آبیاری قطره ای را توضیح دهد .

7-   انواع گسیلنده ها را توضیح دهد .

8-   نحوه اتصال گسیلنده ها به لولة جانبی را توضیح دهد.

9-   انسداد گسیلنده ها را توضیح دهد .

10-                       شبکه لوله های توزیع آب را توضیح دهد .

11-                       نحوه اتصال لوله ها را انجام دهد .

12-                       تجهیزات ایستگاه کنترل را توضیح دهد.

13-                       شبکه آبیاری قطره ای را راه اندازی کند .

14-                       قطره چکانها را تمیز و تعویض کند .

15-                       سیستم آبیاری قطره ای را سرویس کند .

آبیاری قطره ای :

سیستم آبیاری قطره ای عبارت است از شبکة وسیعی از لوله های معمولاً باریک که آب تصفیه شده را به خاک نزدیک گیاه هدایت می کند و طی آن ، آب با فشار کم از روزنه یا وسیله ای به نام گسیلنده از شبکه خارج و به صورت قطراتی در پای بوته ریخته می شود . آبیاری قطره ای تجارتی از اواسط دهه 1960 و بعد از پیدایش و وفور شیلنگها و ضمایم پلاستیکی ارزان قیمت آغاز شد .

انواع سیستم های آبیاری قطره ای

1-   آبیاری قطره چکانی : پخش آهسته آب بر سطح خاک به صورت قطرات مجزا یا پیوسته ، یا جریانهای باریک از روزنه های ریز را آبیاری قطره چکانی می نامند .

2-   آبیاری زیر بستری : در این سیستم جریان آب وجود ندارد ، بلکه یک فضای رطوبتی ملایم و نسبتاً یکنواخت بنام پیاز رطوبتی در اطراف ایجاد می شود .

لوله های فوق سوراخ دار نیستند بلکه اسفنجی هستند و فن آوری آن فوق به گونه ای است که با فشار خیلی کم ( 6/0 تا 8/0 بار ) آب را از دیواره لوله تراوش می کند و پس از ایجاد یک فضای رطوبتی با اطراف خود به تعادل میرسد و به میزانی که ریشه گیاه آب را می مکد لوله هم تراوش می کند و در این سیستم هیچگونه تبخیری هم وجود ندارد

این لوله ها متناسب با نوع گیاه و شرایط آب و هوایی و اقلیم تولید می شوند . از مزارع بزرگ گرفته تا باغها ، پارکها و فضای سبز ،‌ جنگلهای مصنوعی ،‌زمینهای ورزشی ، گلخانه ها ، باغجه های منازل و حتی گلدانهای کنار پنجره و گلدانهای معملی و ... می توانند به این سیستم مجهز شوند . این لوله ها به دو صورت دستی و مکانیزه در زمین قرار داده می شوند .

الف – نصب دستی : برای این منظور ابتدا توسط کارگر ترانشه مربوه باعمق های تعیین شده و با عرض حدود 30 تا 40 سانتی متر حفر گردیده و پس از قرار دادن لوله ، روی آن را با خاک مناسب و مخلوط با کود دامی پر میکنند تا محیط متخلخلی در اطراف لوله ایجاد شود .

ب – نصب مکانیزه : در این روش توسط شیارکن و یا زیر شکن های مناسب که توسط تراکتور کشیده می شود همزمان با ایجاد شیار لوله نیز خوابانیده می شود .

آبیاری فواره ای : عبارت اشز آب فشانی است که آب را به صورت چتر مانند در محل مورد نظر در کنار درخت پخش می کند و نیاز آبی نیز با اختصاص دادن یک آبفشان برای هر درخت کاملاً تأمین می شود . دبی این وسیله به طور معمول از نفوذپذیری خاک بیشتر است ، بنابراین اخداث یک تشتک کوچک در پای درخت برای کنترل توزیع آب توصیه می شود .

آبیاری مه پاش : پخش آب به وسیله یک اشانک یا مه پاش کوچک بر سطح خاک را « آبیاری مه پاش » می نامند .

ویژگیهای آبیاری قطره ای :

آبیاری قطره ای داریی ویژگیهای منحصر به فرد است که در دیگر روشها بندرت دیده می شود .

این ویژگیها را می توان چنین بیان کرد :

-       فقط بخشی از خاک مرطوب شده و آبیاری می گردد

-       مقدار بده آبی و همچنین فشار مورد نیاز برای آبیاری در حد کم و ضعیفی است .

-       تأسیسات شبکه آبیاری خیلی سبک است و در محل های ثابتی قرا ر می گیرند .

-       باعث خیس و مرطوب شدن برگها و پوشش گیاهی نمی گردد .

-       روش مطلوبی برای حاصلخیزی نیز بحساب می   آید .

-       از سایر فعالیتهایی که معمولاً‌ بر روی گیاه صورت می پذیرد کاملاً مستقل است .

-       در اکثر موارد ضرورت اتوماتیک کردن سیستم را میطلبد ( بنابراین انتقال آب به مقدار کم و دفعات بیشتری انجام می شود .

عوامل مؤ‍ثر در آبیاری قطره ای

قبل از تصمیم گیری در مورد اجرا و بخصوص قبل ا ز شروع طراحی سیستم آبیاری قطره ای باید عوامل مختلفی  از قبیل خاک ،  منابع آب ، نوع زراعت ، آب و هوا و غیره مورد بررسی قرار گیرد .

محدودیت های استفاده از سیستم آبیاری قطره ای

متأسفانه ، امکان استفاده از آبیاری قطره ای – با تمام مزایایی که دارد – محدود می باشد .

عواملی که این محدودیت را بوجود می آورند به شرح ذیل است :

-       سرمایه گذاری اولیه نسبتاً‌ زیاد می باشد .

-       خطر تجمع نمک در ناحیه ریشه گیاه وجود دارد .

-       مجاری قطره چکانها بر اثر وجود مواد زاید در آب آبیاری مسدود می گردد .

-       لوله های پلاستیکی بکار رفته در شبکه ، تحت تاثیر اشعه ماوراء‌‌ بنفش خورشید قرار می گیرد و بتدریج کیفیت خود را از دست می دهد .

-       لوله های پلاستیکی ( پلی اتیلن )‌در معرض خطر جوندگان صحرایی می باشند .

-       مواد شیمیایی تزریقی در سیستم ممکن است روی جنس لوله ها اثر نامطلوب بگذارد .

-       اگر اشکالاتی در فیاتر ها بروز دهد ، مواد نا خالص وارد لوله ها و سپس قطره چکانها شده ، آنها را مسدود می سازد .

اجزای مهم سیستم آبیاری قطره ای

اجزای سیستم آبیاری قطره ای با سیستم های دیگر آبیاری متفاوت است . زیرا در این روش می باید آب تصفیه شود و سپس در یک شبکه مخصوص توزیع گردد . در شکل زیر اجزای این سیستم به صورت شماتیک نشان داده شده است .

چنانکه که مشاهده می شود این سیستم شامل سه قسمت عمده است :

خط اصلی : مشتمل بر پمپ برای تامین فشار در سیستم انژکتور کود های شیمیایی برای تزریق کود به داخل سیستم ، فیلتر اولیه برای جدا کردن مواد معلق درشت از آب ، فشار سنج در دو طرف فیلتر برای پی بردن به زمان شست و شوی آن از روی مقدار افت فشار ، شیر کنترل جریان و دپی سنج آخرین جزء خط اصلی است .

قسمت نیمه اصلی

شامل فیلتر ثانوی برای جدا کردن مواد معلق ریز ، شیرهای سلو نوئید از نظر کمک به خود کار کردن سیستم ، تنظیم کننده فشار ، فشار سنج ، شیر کنترل جریان و در انتهای قسمت نیمه اصلی شیر تخلیه نصب است تا هر چند یک بار مواد جمع شده در لوله تخلیه گردد .

لوله های جانبی

لوله هایی هستند که از قسمت نیمه اصلی منشعب شده ، آب را به کمک گسیلنده ها در سطح زمین پخش می نمایند .

قسمتهای اصلی سیستم آبیاری قطره ای شامل قطعات زیر می باشند :

گسیلنده ها

در آبیاری قطره ای آب به فواصل بین ردیفهای کشت انتقال می یابد و در نزدیکی گیاه توزیع می گردد . حسب اینکه انتقال و توزیع آب با دو وسیله متفاوت صورت پذیرد یا بر عکس هر دو وظیفه را در یک واحد عهده دار باشد ، دو تیپ آبیاری از هم قابل تشخیص و تفکیک می باشد