مقاله بررسی روشهای ارزیابی بانك‌های داخلی از پروژه‌های سرمایه گذاری در 46 صفحه ورد قابل ویرایش 

روشهای ارزیابی بانك‌های داخلی از پروژه‌های سرمایه گذاری

تعریف طرح:

طرح یا پروژه عبارتست از مجموعه‌ عومل و اجزاء و برنامه‌های اجرائی زمانبندی شده برای یك واحد تولیدی (صنعتی، معدنی، كشاورزی و ساختمانی) و خدماتی با بودجه‌ای لازم بمنظور تولید كالا و یا ارائه خدمات مشخص در جهت تأمین قسمتی از نیاز جامعه (تقاضا) و اعتلای سطح تولید و ارائه خدمات و ملا توسعه اقتصادی كشور.

مراحل اجرائی بررسی طرح:

در اجرای قانون عملیات بانكی بدون ربا و بمنظور مانع بانك و حصول اطمینان از اجرای صحیح طرح و سودآور بودن آن و بازیافت تسهیلات اعتباری مورد درخواست وهزینه‌های سرمایه‌ای در گردش در مدت زمان مورد نظر بانك،‌ ضرورتاً بایستی در امر بررسی و نظارت بر اجرای طرحها دقت كافی معمول گردد.

واحدهای تأمین كننده منابع مالی طرحها بایستی علاوه بر اطمینان  از  برگشت  وجوه، و ملحوظ داشتن نقش آن واحد تولیدی در توسعه اقتصاد جامعه، در بررسیهای خود اطمینان حاصل نمایند كه:

1-   طرح از نطر در اولیت های تعیین شده قرار  داشته و تقاضا برای تولیدات آن وجود دارد.

2-   طرح از لحاظ فنی قابل اجراء بوده و حدود و مشخصات اجزاء آن متناسب با فعالیت و تولیدات مربوطه باشد.

همچنین امكانات در نظر گرفته شده برای اجرای طرح با بودجه مشخص و زمان تعیین شده قابل دسترسی می باشد.

3- طرح از لحاظ مالی دارای سودآوری و بازدهی مناسب بوده و گردش وجود نقدی آن برای انجام تعهدات و بارپرداخت تسهیلات اعتباری درخواستی در سررسیدهای تعیین شده كافی باشد.

پس از بررسی و تأیید صلاحیت مدیران و مجریان طرح و موجه بودن اجری آن از لحاظ اقتصادی، فنی ومالی و تعیین سهم هزینه های سرمایه ای و سرمایه در گردش قابل پرداخت توسط بانك، تسهیلات متناسب با هزینه‌های اجرای طرح تصویب و همزمان یا بعد از هزینه شده سهم هزینه های سرمایه ای مربوط به متقاضی  و با اعمال نظارت مستقیم و مستمر توسط كارشناسان و واحد ذیربط و به موازات پیشرفت فیزیكی طرح پرداخت خواهد شد.

اطلاعات و مدارك مورد نیاز برای بررسی طرح:

بمنظور بررسی طرح نیاز به اطلاعات و مدارك  ذیل  می‌باشد .

1-   كپی اساسا نامه شركت ممهور به مهر اداره ثبت شركتها.

2-   روزنامه رسمی، حاوی ثبت شركت در اداره ثبت شركتها.

3-   اسامی  سهامداران و تعداد سهام متعلق به هر یك از آنها.

4-   مدارك مربوط به تخصص و تجربه مدیران اجرائی طرح.

5-   كپی موافقت اصلی با جواز تأسیس كه مدت اعتبار آن منقضی نشده باشد.

6-   طرح تفضیلی (شامل بررسی‌های اقتصادی، فنی و مالی)

7-   پروفرمای ماشین آلات خارجی و پیش فاكتور ماشین آلات داخلی.

8-   مدارك مربوز به تخصیص ارز ماشین آلات و تجهزات وارداتی.

9-   قرارداد دانش فنی همكاریهای فنی.

10- كپی مدرك مربوط به سند مالكیت یا قرارداد واگذاری زمین محل اجریا طرح.

11- نقشه ‌های  اجرائی ساختمان و تأسیسات و نقشه كلی استقرار ساختمانهای طرح.

12- قرارداد های متعقده با پیمانكاران ساختمان و تأسیسات محلی اجرای طرح.

13- نقشه استقرار ماشین آلات طرح.

14- مجوزهای مربوط، برق، آب، گاز، تلفن و محیط زیست و سایر مجوزهای لازم جهت اجرای طرح.

15- سایر اطلاعاتی كه جهت بررسی طرح ضروری می‌باشد.

مفاهیم مورد نیاز در بررسی طرح:

الف- موافقت اصولی:

مجوزی است كه بعد از تأیید طرح توسط وزارتخانه یا ادارات كل وابسته به آنها در مراكز استانها صادر می‌شود و به موجب آن متقاضی می‌‌تواند در زمان مقرر نسبت به ایجاد واحد تولیدی مورد نظر با رعایت مقررات مربوط اقدام نماید. و معمولاً در آن نكات ذیل قید شده است:

1-   نام مجری طرح.

2-   محل اجرا (استان- شهرستان)

3-   نوع محصول تولیدی.

4-   ظرفیت اسمی.

5-   وسعت زمین محل اجرای طرح.

6-   زیر بنای لازم جهت ساختمانهای تولیدی و اداری.

7-   میزان برق مصرفی.

8-   میزان آب مورد نیاز.

9-   تعداد كل كاركنان.

10-          كل سرمایه گذاری ثابت.

11-          میزان ارز مورد نیاز (در صورت داشتن ماشین آلات و مواد اولیه خارجی)

ب- جواز تأسیس[1] :

مجوزی است كه به موجب آن متقاضی می‌تواند به منظور تكمیل و بهره‌برداری آزمایشی از واحد صنعتی نسبت به اجرای طرح مندرج در آن و سفارش مواد اولیه و سایر نیازمندیهای مربوط با رعایت قوانین و مقررات جاری اقدام نماید.

ج- اجرای بهره برداری:

مجوز است كه در صورت كلیه مراحل اتمام عملیات ساختمانی و تأسیساتی ونصب و راه‌اندازی ماشین آلات و استخدام و آموزش  كاركنان لازم، طبق مصوب و بدنبال صدور جواز تأسیس صادر می‌ شود.

د- كالاهای تولیدی:

1- كالای مصرفی:  كالاهائی هستند كه بلافاصله به مصرف می‌رسند.

الف- كالاهای مصرفی بی دوام: كه با مصرف آنها در ظرف مدت كوتاهی از بین می روند از قبیل خوراك، سوخت، مواد پاك كننده و …

ب- كالاهای وسطه‌ای: كالای است كه خودش به تنهائی و مستفیماً مورد مصرف قرار نمی‌گیرد بلكه بتوسط آن كالای دیگری مورد مصرف  مثل شیشه یا آجر برای ساختمان و همچنین چوب برای كمد با دیسك و صفحه كلاچ در اتومبیل.

4- كالای سرمایه‌ای: كالایی است كه برای تولید كالاهای دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرد و به دو دسته تقسیم می‌شوند:

الف- كالای سرمایه‌ای برای تولید كالای مصرفی مثل ماشین آلات  كارخانه تولید كننده مواد غذائی.

ب- كالای سرمایه‌ای: برای تولید كالای سرمایه‌ای دیگر كارخانه‌هائی كه ماشین آلات تولید می‌كنند یا كارخانه‌هائی كه سازنده كارخانه‌های دیگر می‌باشند.

هـ- طرفیت اسمی: ظرفیت مجاز یك واحد تولیدی است كه طبق پروانه بهره‌برداری برای یك واحد تولیدی مشخص شده است.

و- ظرفیت عملی: ظرفیت تولید ممكن ماشین آلات در عمل در یك واحد تولیدی می باشد.

ز- ظرفیت تولیدی:  ظرفیتی است كه یك واحد تولیدی با توجه به امكانات موجود یعنی آب و برق و سوخت و مواد اولیه و آموزش  و استفاده صحیح از كاركنان به آن میزان تولید دست خواهد یافت.

ح- شیفت كار:  روش تنظیم انجام كار در یك واحد تولیدی است كه در آن گروههای كارگران در دسته‌جات مختلف و در نوبت‌های مختلف كار می‌كنند.

ط- تعداد روزهای كار: با توجه به نوع كاری تولید، در یك واحد تولیدی تعیین می‌شود و معمولاً‌ بین 250 الی 300 روز در سال می‌باشد.

روشهای ارزیابی بانك‌های داخلی از پروژه‌های سرمایه گذاری

تعریف طرح:

طرح یا پروژه عبارتست از مجموعه‌ عومل و اجزاء و برنامه‌های اجرائی زمانبندی شده برای یك واحد تولیدی (صنعتی، معدنی، كشاورزی و ساختمانی) و خدماتی با بودجه‌ای لازم بمنظور تولید كالا و یا ارائه خدمات مشخص در جهت تأمین قسمتی از نیاز جامعه (تقاضا) و اعتلای سطح تولید و ارائه خدمات و ملا توسعه اقتصادی كشور.

مراحل اجرائی بررسی طرح:

در اجرای قانون عملیات بانكی بدون ربا و بمنظور مانع بانك و حصول اطمینان از اجرای صحیح طرح و سودآور بودن آن و بازیافت تسهیلات اعتباری مورد درخواست وهزینه‌های سرمایه‌ای در گردش در مدت زمان مورد نظر بانك،‌ ضرورتاً بایستی در امر بررسی و نظارت بر اجرای طرحها دقت كافی معمول گردد.

واحدهای تأمین كننده منابع مالی طرحها بایستی علاوه بر اطمینان  از  برگشت  وجوه، و ملحوظ داشتن نقش آن واحد تولیدی در توسعه اقتصاد جامعه، در بررسیهای خود اطمینان حاصل نمایند كه:

1-   طرح از نطر در اولیت های تعیین شده قرار  داشته و تقاضا برای تولیدات آن وجود دارد.

2-   طرح از لحاظ فنی قابل اجراء بوده و حدود و مشخصات اجزاء آن متناسب با فعالیت و تولیدات مربوطه باشد.

همچنین امكانات در نظر گرفته شده برای اجرای طرح با بودجه مشخص و زمان تعیین شده قابل دسترسی می باشد.

3- طرح از لحاظ مالی دارای سودآوری و بازدهی مناسب بوده و گردش وجود نقدی آن برای انجام تعهدات و بارپرداخت تسهیلات اعتباری درخواستی در سررسیدهای تعیین شده كافی باشد.

پس از بررسی و تأیید صلاحیت مدیران و مجریان طرح و موجه بودن اجری آن از لحاظ اقتصادی، فنی ومالی و تعیین سهم هزینه های سرمایه ای و سرمایه در گردش قابل پرداخت توسط بانك، تسهیلات متناسب با هزینه‌های اجرای طرح تصویب و همزمان یا بعد از هزینه شده سهم هزینه های سرمایه ای مربوط به متقاضی  و با اعمال نظارت مستقیم و مستمر توسط كارشناسان و واحد ذیربط و به موازات پیشرفت فیزیكی طرح پرداخت خواهد شد.

اطلاعات و مدارك مورد نیاز برای بررسی طرح:

بمنظور بررسی طرح نیاز به اطلاعات و مدارك  ذیل  می‌باشد .

1-   كپی اساسا نامه شركت ممهور به مهر اداره ثبت شركتها.

2-   روزنامه رسمی، حاوی ثبت شركت در اداره ثبت شركتها.

3-   اسامی  سهامداران و تعداد سهام متعلق به هر یك از آنها.

4-   مدارك مربوط به تخصص و تجربه مدیران اجرائی طرح.

5-   كپی موافقت اصلی با جواز تأسیس كه مدت اعتبار آن منقضی نشده باشد.

6-   طرح تفضیلی (شامل بررسی‌های اقتصادی، فنی و مالی)

7-   پروفرمای ماشین آلات خارجی و پیش فاكتور ماشین آلات داخلی.

8-   مدارك مربوز به تخصیص ارز ماشین آلات و تجهزات وارداتی.

9-   قرارداد دانش فنی همكاریهای فنی.

10- كپی مدرك مربوط به سند مالكیت یا قرارداد واگذاری زمین محل اجریا طرح.

11- نقشه ‌های  اجرائی ساختمان و تأسیسات و نقشه كلی استقرار ساختمانهای طرح.

12- قرارداد های متعقده با پیمانكاران ساختمان و تأسیسات محلی اجرای طرح.

13- نقشه استقرار ماشین آلات طرح.

14- مجوزهای مربوط، برق، آب، گاز، تلفن و محیط زیست و سایر مجوزهای لازم جهت اجرای طرح.

15- سایر اطلاعاتی كه جهت بررسی طرح ضروری می‌باشد.

مفاهیم مورد نیاز در بررسی طرح:

الف- موافقت اصولی:

مجوزی است كه بعد از تأیید طرح توسط وزارتخانه یا ادارات كل وابسته به آنها در مراكز استانها صادر می‌شود و به موجب آن متقاضی می‌‌تواند در زمان مقرر نسبت به ایجاد واحد تولیدی مورد نظر با رعایت مقررات مربوط اقدام نماید. و معمولاً در آن نكات ذیل قید شده است:

1-   نام مجری طرح.

2-   محل اجرا (استان- شهرستان)

3-   نوع محصول تولیدی.

4-   ظرفیت اسمی.

5-   وسعت زمین محل اجرای طرح.

6-   زیر بنای لازم جهت ساختمانهای تولیدی و اداری.

7-   میزان برق مصرفی.

8-   میزان آب مورد نیاز.

9-   تعداد كل كاركنان.

10-          كل سرمایه گذاری ثابت.

11-          میزان ارز مورد نیاز (در صورت داشتن ماشین آلات و مواد اولیه خارجی)

ب- جواز تأسیس[1] :

مجوزی است كه به موجب آن متقاضی می‌تواند به منظور تكمیل و بهره‌برداری آزمایشی از واحد صنعتی نسبت به اجرای طرح مندرج در آن و سفارش مواد اولیه و سایر نیازمندیهای مربوط با رعایت قوانین و مقررات جاری اقدام نماید.

ج- اجرای بهره برداری:

مجوز است كه در صورت كلیه مراحل اتمام عملیات ساختمانی و تأسیساتی ونصب و راه‌اندازی ماشین آلات و استخدام و آموزش  كاركنان لازم، طبق مصوب و بدنبال صدور جواز تأسیس صادر می‌ شود.

د- كالاهای تولیدی:

1- كالای مصرفی:  كالاهائی هستند كه بلافاصله به مصرف می‌رسند.

الف- كالاهای مصرفی بی دوام: كه با مصرف آنها در ظرف مدت كوتاهی از بین می روند از قبیل خوراك، سوخت، مواد پاك كننده و …

ب- كالاهای وسطه‌ای: كالای است كه خودش به تنهائی و مستفیماً مورد مصرف قرار نمی‌گیرد بلكه بتوسط آن كالای دیگری مورد مصرف  مثل شیشه یا آجر برای ساختمان و همچنین چوب برای كمد با دیسك و صفحه كلاچ در اتومبیل.

4- كالای سرمایه‌ای: كالایی است كه برای تولید كالاهای دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرد و به دو دسته تقسیم می‌شوند:

الف- كالای سرمایه‌ای برای تولید كالای مصرفی مثل ماشین آلات  كارخانه تولید كننده مواد غذائی.

ب- كالای سرمایه‌ای: برای تولید كالای سرمایه‌ای دیگر كارخانه‌هائی كه ماشین آلات تولید می‌كنند یا كارخانه‌هائی كه سازنده كارخانه‌های دیگر می‌باشند.

هـ- طرفیت اسمی: ظرفیت مجاز یك واحد تولیدی است كه طبق پروانه بهره‌برداری برای یك واحد تولیدی مشخص شده است.

و- ظرفیت عملی: ظرفیت تولید ممكن ماشین آلات در عمل در یك واحد تولیدی می باشد.

ز- ظرفیت تولیدی:  ظرفیتی است كه یك واحد تولیدی با توجه به امكانات موجود یعنی آب و برق و سوخت و مواد اولیه و آموزش  و استفاده صحیح از كاركنان به آن میزان تولید دست خواهد یافت.

ح- شیفت كار:  روش تنظیم انجام كار در یك واحد تولیدی است كه در آن گروههای كارگران در دسته‌جات مختلف و در نوبت‌های مختلف كار می‌كنند.

ط- تعداد روزهای كار: با توجه به نوع كاری تولید، در یك واحد تولیدی تعیین می‌شود و معمولاً‌ بین 250 الی 300 روز در سال می‌باشد.