پایان نامه هستی شناسی اسلامی در درمان افسردگی و درد معنوی دانشجویان

هدف اصلی پایان نامه حاضر، بررسی اثربخشی گروه درمانی با رویکرد هستی شناسی اسلامی بر میزان درد معنوی در دانشجویان با مشکلات افسردگی بوده است. روش مورد استفاده در این تحقیق، آزمایشی از نوع پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه پژوهش دانشجویان دختر در مقطع کارشناسی سال تحصیلی 93-94 در دانشگاه فنی-حرفه ای بودند. به منظور انجام تحقیق، تعداد 30 نفر از دانشجویان دختر برای شرکت در این برنامه در نظرگرفته شدند که به طور تصادفی در دو گروه آزمایش (15=n) و کنترل (15=n) جایگزین شدند. ابزار مورد استفاده در این پروژه، مقیاس افسردگی بک ویراست دوم (1968) و مقیاس محقق ساخته درد معنوی بود. داده ها توسط نرم افزار SPSS و با استفاده از آزمون کوواریانس، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتیجه پژوهش نشان داد که درمان با رویکرد هستی شناسی اسلامی به طور معناداری (001/0p<) بر کاهش افسردگی و درد معنوی در دانشجویان مؤثر بود.

پایان نامه اثربخشی درمان با رویکرد هستی شناسی اسلامی بر درد معنوی در دانشجویان با مشکلات افسردگی

کلید واژه ها: آموزش های هستی شناسی اسلامی، افسردگی، دانشجویان، درد معنوی، گروه درمانی

امروزه، دیدگاه های وجودی و شناختی، نقش مهمی برای هستی شناسی، که افراد در نگرش ها، باورها و اعتقادات خود دارند، قائل هستند. هستی شناسی یا همان فلسفه فرد در زندگی و دید او به پدیده های هستی، چارچوبی به باورهای فرد می دهد که وی را به سمت رفتارهای خاصی هدایت می کند. هستی شناسی علم به وجود است. آگاهی انسان به وجود خود، جهان و مبدأ و مقصد آن. جوامع غربی تعاریف خاص خود از هستی شناسی را ارائه کرده اند اما واضح است که افراد حتی غیر مسلمانان، تحت تأثیر هستی شناسی قرار دارند که باورهای مذهبی خاص، به آنها می دهد. بنابراین تهیه یک برنامه مدون در حوزه هستی شناسی و روش شناسی مبتنی بر اصول و مبانی فکری معنویت گرایانه ای که متناسب با بافت مذهبی حاکم بر جامعه باشد و گامی باشد در جهت بومی سازی علوم انسانی، ضروری و الزامی است.

آنچه که دیدگاه معنویت گرایی بر پایه اسلامی و در نتیجه درمان اسلامی را از سایر دیدگاه ها متمایز می کند، حضور خداوند متعال به عنوان واجب الوجود و نیزجسمانیه الحدوث و روحانیه البقابودن نفس، در این دیدگاه است که آن را در مقابل دیدگاه های فردگرای غربی قرار می دهد.

اسلام، دینی جامع و کامل است و درمان هایی که مبتنی بر این دین الهی است نیز ابعاد وجودی انسان را به صورت کامل و جامع در نظر می گیرد. توجه به خودآگاهی، درمان ارشادی، رفتاردرمانی، گذشته، حال و آینده به طور همزمان، فقط جلوه های کوچکی از دیدگاه اسلام درباره سلامت روان و روان درمانگری اسلامی است.

بدین ترتیب، افسردگی یک بیماری شایع روانی است که پیامدهای مخربی برای فرد، خانواده و نیز جامعه در پی دارد و یافتن درمانی مناسب و نتیجه بخش برای این بیماری امری ضروری است. در این میان جستجوی معنویت، نیز در زندگی، همیشه به سمت صحیحی هدایت نمی شود و سردرگمی در یافتن معنای هستی و وجود و چرایی فلسفه وجودی انسان و مبدأ و مقصد جهان، باعث مفهوم یافتن متغیری جدید به نام درد معنوی می شود. ضرورت توجه به این بعد از زندگی انسان و یافتن راهی برای تسکین این درد غیرجسمانی، نیازمندی به درمانی متناسب با فطرت انسانی را آشکار می سازد....

درمان با رویکرد هستی شناسی اسلامی

در حال حاضر، علی رغم کوشش های فراوانی که جوامع مدرن امروزی در زمینه های تعلیم و تربیت و ارشاد جوانان به عمل می آورند تا از آن ها افراد مفید و شایسته بسازند. اما این کوشش ها، نتایج مفید و مورد انتظار به بار نمی آورند و همین جرائم و انحراف های روزافزونی که در همه جوامع وجود دارد، دلیل روشنی بر شکست روش های تربیتی جدید و ناتوانی آن ها در پرورش افراد شایسته برای خدمت به جامعه می باشد. اخیرا کوشش های زیادی در زمینه درمان افسردگی به عمل آمده، اما هیچ کدام موفقیت های مورد انتظار را درباره از بین بردن و یا پیشگیری از افسردگی کسب نکرده اند و حتی تحقیقات نشان داده که حال برخی از بیماران معالجه شده توسط روان درمانگران وخیم تر هم شده است.

بر این اساس، امروزه در میان روانشناسان، این گرایش که دین می تواند به درمان افسردگی و سلامت روانی کمک کند، پیدا شده است. آن ها معتقدند در ایمان به خدا نیروی خارق العاده ای وجود دارد که نوعی نیروی معنوی به انسان متدین می بخشد و در تحمل سختی های زندگی به او کمک می کند و از افسردگی و اضطرابی که بسیاری از مردم قرن حاضر، در معرض ابتلای به آن هستند، دور می سازد...

درد معنوی و رویکرد هستی شناسی اسلامی

توجه به این بعد که معنویت و دین باید سالم و سلامت باشند بسیار مهم است. دین در بعد سازنده خود می تواند اصول، ارزش ها و باورهایی را رواج دهد که به انسان ها کمک کند با استرس و بحران ها کنار بیایند. دین می تواند آرامش بخش باشد و به انسان ها شأن و احساس ارزشمندی بدهد، آگاهی اخلاقی و احساس مسئولیت پذیری را افزایش دهد و زندگی انسان را هدفمند و با معنا سازد. اما در روی مخرب خود دین می تواند عامل پیش داوری ها، تبعیض و خشونت باشد و حق انتخاب و آزادی افراد را محدود کند و او را به اطاعت کورکورانه وادارد.

گارتنر نیز دریافت که بین دینداری پخته با سلامت جسمی، کاهش فشارخون و کاهش احتمال سکته مغزی و قلبی همبستگی وجود دارد. تعهدات دینی می تواند جلوی رفتارهای جنسی خطرناک، مشروب خواری، سیگار کشیدن و پرخوری را بگیرد. در ضمن گرایشات دینی پخته، کیفیت دوستی ها را بهبود می بخشد. در چنین دوستی هایی، بیماران با بهره مندی از حمایت اجتماعی می توانند با استرس ها و بیماری خود کنار بیایند....

مسأله اصلی تحقیق حاضر این است که آیا افزایش شناخت درباره هستی و چگونگی آن با محوریت مفاهیم قرآنی و فرهنگ غنی اسلامی، بر درد معنوی جوانان با مشکلات افسردگی تأثیر دارد.

فهرست مطالب تحقیق

فصل اول: مقدمه

کلیات

بیان مسأله

ضرورت و اهمیت تحقیق

اهداف پژوهش

تعریف مفهومی متغیرها

افسردگی

درد معنوی

تعریف عملیاتی متغیرها

افسردگی

درد معنوی

فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه پژوهش

افسردگی

الگوها و درمان های اختلال افسردگی

الگوی زیستی افسردگی

الگوی روان پویشی افسردگی

الگوهای شناختی افسردگی

الگوی وجودگرایی

افسردگی از دیدگاه معنوی گرایی

رویکرد اسلامی در تبیین افسردگی

درد معنوی

سابقه تحقیق

درمان با رویکرد اسلامی و افسردگی

درد معنوی و رویکرد هستی شناسی اسلامی

فصل سوم: روش پژوهش

طرح تحقیق

جامعه، نمونه و روش نمونه گیری

جامعه آماری

روش نمونه گیری

ملاک های ورود به پژوهش

حجم نمونه

ابزارهای پژوهش

ویرایش دوم مقیاس افسردگی بک (BDIII)

مقیاس درد معنوی

ویژگی های جمعیت شناختی مقیاس درد معنوی

روایی

همبستگی با نمره کل مقیاس

روایی همزمان

پایایی

روش اجرا

مداخله

روش تجزیه و تحلیل داده ها

فصل چهارم: یافته ها

یافته های توصیفی متغیرهای پژوهش

تحلیل استنباطی

فرضیه اول: گروه درمانی با رویکرد هستی شناسی اسلامی ، تأثیر

معناداری بر میزان افسردگی در دانشجویان افسرده دارد

فرضیه دوم: گروه درمانی با رویکرد هستی شناسی اسلامی، تأثیر

معناداری بر میزان درد معنوی در دانشجویان افسرده دارد

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

بحث یافته اول

بحث یافته دوم

نتیجه گیری

محدودیت ها

پیشنهادات

منابع

منابع فارسی

منابع انگلیسی

چکیده و صفحه عنوان به انگلیسی

فهرست جدول ها