تحقیق رابطه شاخص کل قیمت و قیمت گذاری اولیه سهام در عرضه به بورس

چکیده:

در این تحقیق رابطه بین شاخص کل سهام و قیمت گذاری اولیه سهام در بورس اوراق بهادار تهران برای 103 شرکت که سهام آنها طی قلمرو زمانی 1382 تا 1388 به عموم عرضه شده بررسی شده است. جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرم افزار EXCEL و جهت آزمون فرضیات از نرم افزار SPSS استفاده شده است. از تحقیق نتایج زیر حاصل شده است:

فرضیه اصلی: بین IPO (قیمت سهام در عرضه اولیه به عموم) و شاخص کل سهام شده در بورس اوراق بهادار تهران رابطه وجود دارد.

در این فرضیه که رابطه بین IPO (قیمت سهام در عرضه اولیه به عموم) و شاخص کل سهام را بررسی می کند از آزمون همبستگی پیرسون استفاده شده است سطح معنی داری آزمون نشان می دهد (395/0) که این آزمون در هیچ سطحی (1 درصد و 5 درصد) معنی دار نشده است بنابراین بین IPO (قیمت سهام در عرضه اولیه به عموم) و شاخص کل بورس در تحقیق حاضر هیچ ارتباطی برقرار نشده است.

فرضیه اول : بین IPO (قیمت سهام در عرضه اولیه به عموم) و بازده غیرعادی سالانه در بورس اوراق بهادار تهران رابطه وجود دارد.

در این فرضیه که رابطه بین IPO (قیمت سهام در عرضه اولیه به عموم) و بازده غیرعادی سالانه را بررسی می کند از آزمون همبستگی پیرسون استفاده شده است سطح معنی داری آزمون نشان می دهد (455/0) که این آزمون در هیچ سطحی (1 درصد و 5 درصد) معنی دار نشده است بنابراین بین IPO (قیمت سهام در عرضه اولیه به عموم) و بازده غیرعادی سالانه در تحقیق حاضر هیچ ارتباطی برقرار نشده است.

فرضیه دوم : بین IPO (قیمت سهام در عرضه اولیه به عموم) و درجه تمرکز مالکیت در بورس اوراق بهادار تهران رابطه وجود دارد.

در این فرضیه که رابطه بین IPO (قیمت سهام در عرضه اولیه به عموم) ودرجه تمرکز مالکیت را بررسی می کند از آزمون همبستگی پیرسون استفاده شده است سطح معنی داری آزمون نشان می دهد (015/0) که این آزمون در سطح 5 درصد معنی دار شده است بنابراین بین IPO (قیمت سهام در عرضه اولیه به عموم) درجه تمرکز مالکیت رابطه برقرار شده است . مقدار همبستگی به دست آمده (239/0) نشان می دهد که این رابطه مستقیم می باشد.

فرضیه سوم : بین IPO (قیمت سهام در عرضه اولیه به عموم) و حجم سهام عرضه شده در بورس اوراق بهادار تهران رابطه وجود دارد.

در این فرضیه که رابطه بین IPO (قیمت سهام در عرضه اولیه به عموم) و حجم سهام عرضه شده در بازار را بررسی می کند از آزمون همبستگی پیرسون استفاده شده است سطح معنی داری آزمون نشان می دهد (000/0) که این آزمون در سطح 1 درصد معنی دار شده است بنابراین بین IPO (قیمت سهام در عرضه اولیه به عموم) و حجم سهام عرضه شده در بازار رابطه برقرار شده است . مقدار همبستگی به دست آمده (435/0-) نشان می دهد که این رابطه معکوس می باشد.

فرضیه چهارم : بین درجه تمرکز مالکیت و شاخص کل سهام در بورس اوراق بهادار تهران رابطه وجود دارد.

در این فرضیه که رابطه بین درجه تمرکزمالکیت و شاخص کل سهام را بررسی می کند از آزمون همبستگی پیرسون استفاده شده است سطح معنی داری آزمون نشان می دهد (238/0) که این آزمون در هیچ سطحی (1 درصد و5 درصد) معنی دار نشده است بنابراین بین درجه تمرکزمالکیت و شاخص کل بورس در تحقیق حاضر هیچ ارتباطی برقرار نشده است.

رابطه شاخص کل سهام و قیمت گذاری اولیه سهام در بورس اوراق بهادار تهران

فهرست مطالب

چکیده

مقدمه

فصل اول کلیات تحقیق

مقدمه

بیان مسئله

چارچوب نظری تحقیق

فرضیه های تحقیق

اهداف تحقیق

اهمیت و ضرورت انجام تحقیق

حدود مطلعاتی

تعریف واژه ها و اصطلاحات

فصل دوم مروری بر ادبیات تحقیق

مقدمه

بازار مالی

کارکرد های اقتصادی بازار مالی

طبقه بندی بازارهای مالی

بازار پول

بازار سرمایه

تاریخچه بورس و اوراق بهادار در جهان

تاریخچه بورس و اوراق بهادار تهران

تعریف بورس اوراق بهادار

مروری بر انواع شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

انواع شرکت های سرمایه گذاری

دارایی

دارایی مالی

اوراق بهادار

سهام عادی

بازده سهام

بازده تحقق یافته در مقابل بازده مورد انتظار

بازده تحقق یافته

بازده مورد انتظار

اجزای بازده

سود دریافتی

سود (زیان) سرمایه

عرضه اولیه عمومی

استفاده از خدمات تعهد پذیره نویسی مشاوران مالی و عاملهای فروش

شیوه معمول عرضه سهام به گروههای مختلف سهامداران

مراحل عرضه عمومی اولیه

عرضه ثانویه

شیوه های فروش سهام

موسسات تامین سرمایه و روشهای عرضه اولیه اوراق بهادار

فرآیند عرضه اوراق بهادار

فرآیند وارد شدن شرکتها به بازار

ارزش گذاری سهام شرکت های تازه وارد به بازار

عرضه اوراق بهادار در بورس اوراق بهادار تهران

شاخص های بازار اوراق بهادار

شاخص های قیمت سهام

شیوه محاسبه شاخص ها

شاخص های سهام در حوزه بین المللی

شاخص های قیمت سهام در بورس اوراق بهادار تهران

فرضیات مطرح شده در مورد بازده غیر عادی کوتاه مدت در عرضه های اولیه

فرضیه عدم تقارن اطلاعاتی

فرضیه علامت دهی

فرضیات گرایشات و علائق زود گذر

فرضیه عکس العمل بیش از اندازه سرمایه گذاران

فرضیه حباب سفته بازی و فرضیه بازارهای سهام داغ

فرضیه بیمه ضمنی در مقابل مسئولیت های قانونی

فرضیه شهرت موسسات تامین سرمایه

فرضیه ریسک گریزی تخمین کننده فروش اوراق بهادار

فرضیه جبران ریسک پذیری و خدمات خریداران اولیه

تطبیق نظریه ها و تئوریهای بازده غیر عادی کوتاه مدت در بورس ایران

ارزش دفتری سهام

ارزش سهام بر مبنای قیمت جایگزینی دارایی ها پس از کسر بدهی ها

ارزش سهام با فرض تداوم فعالیت

ارزش سهام با فرض انحلال

ارزش ذاتی سهام

ارزش سهام با استفاده از ضریب

ارزش سهام با استفاده از سود انباشته هر سهم و کسری ذخایر مالیاتی هر سهم

ارزش سهام با استفاده از روش سرمایه تعدیل شده با نرخ ارز

ارزش سهام با استفاده از روش سرمایه تعدیل شده با نرخ تورم

مقایسه روش های ارزشیابی سهام

ارزش گذاری شرکت های دولتی در ایران

پیشینه تحقیق

تحقیقات داخلی

تحقیقات خارجی

فصل سوم روشاجرای تحقیق

مقدمه

روش تحقیق

تجزیه و تحلیل داده ها

جامعه آماری

مدل تحلیلی تحقیق و شیوه اندازه گیری متغیرهای تحقیق

نمونه آماری

روش های آماری مورد استفاده در تحقیق

ضریب همبستگی

آ زمون کلووگروفاسمیرنف

فصل چهارم تجزیه و تحلیل داده ها

مقدمه

آمار توصیفی

آمار استنباطی

فرضیه اصلی بین IPO (قیمت سهام در عرضه اولیه به عموم) و شاخص کل سهام شده در بورس اوراق بهادار تهران رابطه وجود دارد

فرضیه های فرعی

فصل پنجم نتیجه گیری و پیشنهادات

مقدمه

بیان نتایج

نتیجه فرضیه اصلی

نتیجه فرضیه های فرعی

محدودیت های تحقیق

پیشنهادات

پیوست ها

منابع و ماخذ

منابع فارسی

منابع لاتین

چکیده لاتین

جدول انواع اصلی دارایی های مالی

جدول فرآیند انتقال وجه در بازار سرمایه

جدول روشهای محاسبه انواع شاخص های بازار سهام

جدول روش های محاسبه انواع شاخص های بازار سهام

جدول توصیف شاخصها مرکزی و پراکندگی داده های متغیر IPO

جدول توصیف شاخصها مرکزی و پراکندگی داده های متغیر بازده غیر عادی سهام

جدول توصیف شاخصها مرکزی و پراکندگی داده های متغیر درجه تمرکز مالکیت

جدول توصیف شاخصها مرکزی و پراکندگی داده های متغیر شاخص کل قیمت سهام

جدول توصیف شاخصها مرکزی و پراکندگی داده های متغیر حجم سهام عرضه شده

جدول آزمون پیرسون جهت فرضیه اصلی

جدول آزمون پیرسون جهت فرضیه شماره یک

جدول آزمون پیرسون جهت فرضیه شماره دو

جدول آزمون پیرسون جهت فرضیه شماره سه

جدول آزمون پیرسون جهت فرضیه شماره چهار

نمودار مراحل عرضه عمومی اولیه (IPO)

نمودارمراحل عرضه ثانویه سهام

نمودار مراحل فروش از طریق روش مزایده auction

نمودار مراحل فروش از طریق روش مذاکره

نمودار فرآیند عرضه اوراق بهادار در بورس

نمودار سه نوع محتلف همبستگی منفی کامل ، عدم همبستگی و همبستگی مثبت کامل

نمودار هیستوگرام و نرمال سنجی متغیر IPO

نمودار هیستوگرام و نرمال سنجی متغیر بازده غیر عادی سهام

نمودار هیستوگرام و نرمال سنجی متغیر درجه تمرکز مالکیت

نمودار هیستوگرام و نرمال سنجی متغیر شاخص کل قیمت سهام

نمودار هیستوگرام و نرمال سنجی متغیر حجم سهام عرضه شده

***********************

فرآیند عرضه اوراق بهادار

زمانیکه شرکتی خواهان عرضه سهام خود به عموم باشد، معمولآ اولین گامی که باید بردارد این است که با موسسه تامین سرمایه ای مذاکره گردد تا بتواند از خدمات تخصصی آنها در زمینه انتشار، توزیع و فروش اوراق بهادار بهره مند گردد انتخاب موسسات تامین سرمایه مستلزم تشکیل جلساتی است که آن را جلسات قبل از عقد پذیره نویسی می نامند. مطالب عمده ای که در این جلسات مطرح می گردد شامل مبلغی است که باید تامین مالی گردد، نوع اوراق بهاداری که باید منتشر گردد، بررسی وضعیت احتمال در مورد فروش اوراق و بررسی ساختار مالی شرکت می باشد. در این مرحله وضع مالی و آینده شرکت مورد بررسی قرار می گیرد و ناشر اوراق بهادار با موسسات تامین سرمایه در خصوص موارد فوق به توافق می رسد. حاصل این جلسات قرارداد پذیره نویسی اوراق بهادار است که در این قرارداد در مورد کلیه شرایط انتشار اوراق بهادار به غیر از قیمت توافق به عمل می آید و رویدادهای غیره منتظره و احتمالی که ممکن است وقوع آنها در بازار سرمایه باعث ناتوانی در انجام تعهدات گردد نیز در این قرارداد پیش بینی می شود. همچنین دراین قرارداد مواردی که ممکن است باعث شود تا قرارداد از درجه اعتبار ساقط گردد در قالب بندها و تبصره هایی پیش بینی می شود. به همین منظور ناشر، قراردادی را با مدیر پذیره نویسی منعقد می نماید. مدیر پذیره نویسی شخصی است که به ناشر در فروش اوراق بهادار کمک می نماید. مدیره پذیره نویس عملیات ناشر و صورتهای مالی وی را مورد بررسی قرار می دهد تا ازاین طریق بتواند به توافقی با ناشر در خصوص نوع اوراق بهاداری که می خواهد به فروش برسد، قیمت عرضه اولیه و ما به ازای پرداختی به پذیره نویسان دست یابد. ناشر اوراق و مدیر پذیره نویسی در ابتدا باید بر روی موضوعات زیر بحث و توافق نمایند:

- مبلغ وجه نقدی که شرکت خواهان جمع آوری آن می باشد

- نوع اوراق بهاداری که انتشار خواهد یافت

- شیوه پذیره نویسی.

زمانی که بین انتشاردهندگان اوراق بهادار و موسسات تامین سرمایه (پذیره نویسان) توافق لازم به عمل آمد موسسات تامین سرمایه تمامی اطلاعات مورد نیاز را به سازمان بورس اوراق بهادار تحویل می نماید. اسناد مربوطه شامل اطلاعاتی در مورد عرضه سهام، صورتهای مالی، نحوه مدیریت و هر نوع مسائل قانونی در خصوص نحوه استفاده از وجوه و مدیریت داخلی می باشد. کمیسیون بورس اوراق بهادار پس از دریافت اسناد و مدارک دوره ای را به نامدوره سکون اعلام می نماید. در این دوره در مورد صحت و سقم اطلاعات بررسیهای لازم به عمل می آید. زمانیکه کمیسیون اوراق بهادارعرضه اولیه سهام در بورس را تایید نمود، تاریخی را برای عرضه اولیه سهام در بورس مشخص می نماید که به آن تاریخ موثر می گویند.

شاخص های بازار اوراق بهادار

عمده شاخص های بازار اوراق بهادار مربوط به اوراق قرضه و سهام است که ما در این بخش به بررسی های شاخص های سهام می پردازیم ...

شاخص های قیمت سهام

شاخص های قیمت سهام در تمامی بازارهای مالی دنیا به مثابه بکی از مهم ترین معیارهای سنجش عملکرد بورس اوراق بهادار از اهمیت و توجه زیادی برخوردارند. مهم ترین دلیل توجه روزافزون این امر این است که شاخص های مزبور از تجمیع حرکت های قیمتی سهام تمامی شرکت ها یا طبقه خاصی از شرکت های موجود در بازار بورس به دست می آیند. و در نتیجه بررسی جهت و اندازه حرکت های قیمتی را در بازار سهام امکان پذیر می سازد. بنابراین اندازه گیری حرکت های بازار به دلایل زیر مفید و مهم است:

کاربرد اصلی و عمده شاخص ها، محاسبه بازدهی کل بازار، یا عناصر مشخصی از بازار در یک دوره معین، و استفاده از نرخ های بازده محاسبه شده به مثابه مبنایی برای قضاوت درباره پرتفوی های مختلف می باشد. فرض اساسی به هنگام ارزیابی عملکرد پرتفوی، این است که سرمایه گذاران قادر به کسب بازده قابل مقایسه ای با بازده بازار با انتخاب تصادفی تعداد وسیعی سهام یا اوراق قرضه از کل بازار می باشند.

از این رو یک مدیر پرتفوی با عملکرد برتر، بایستی به طور مداوم بهتر از بازار عمل نماید. بنابراین یک شاخص جامع سهام یا اوراق قرضه بازار، می تواند معیاری برای قضاوت پیرامون عملکرد مدیران سرمایه گذاری باشد. همچنین می توان انواع ریسک پرتفوی را با ریسک شاخص مبنای مورد نظر مقایسه نمود.شاخص ها همچنین برای توسعه و ایجاد پرتفوی شاخصی به کار می روند. برای اکثر مدیران سرمایه گذاری، معمولاً کسب بازدهی فراتر از بازدهی بازار در طولانی مدت و به طور مداوم مشکل می باشد. در این صورت یک راه کار ساده، سرمایه گذاری در پرتفویی است که قابل رقابت با پرتفوی بازار باشد. این ایده منجر به ایجاد صندوق های شاخصی شده است که هدف آن ها پیگیری عملکرد شاخص های مشخص بازار، در طول زمان می باشد.

قیمت سهام، اغلب بیانگر انتظارات بازار از وضعیت اقتصادی شرکت هاست. از این رو شاخص های بازار نمایانگر وضعیت و عملکرد آتی کل اقتصاد می باشند. تحلیل گران اوراق بهادار، مدیران پرتفوی و سایر متصدیان اقتصادی از شاخص های بازار برای بررسی متغیرهایی که حرکت کل قیمت های سهام را تحت تأثیر قرار می دهند، استفاده می کنند. برای مثال میتوان به تحلیل رابطه بین بازده سهام یا اوراق قرضه در ایالات متحده، ژاپن و آلمان اشاره نمود. همچنین با بررسی روند حرکتی بازار بورس، بازده سرمایه گذاری این بازار را می توان با سایر فرصت های سرمایه گذاری، مانند سرمایه گذاری در اوراق قرضه، طلا و ارز مقایسه نمود. سایر گروه های علاقمند به شاخص ها، تحلیل گران فنی هستند. آن ها بر این باورند که تغییرات تاریخی قیمت ها می تواند برای پیش بینی حرکات آتی آن ها استفاده شود.

ارزش گذاری سهام شرکت های تازه وارد به بازار

به طور کلی درباره ارزش گذاری سهام شرکت های تازه وارد به بازار بورس می توان گفت که این ارزش گذاری تفاوت خاصی با تعیین قیمت سهام دیگر شرکتها در بازار ندارد . برای این کار می توان از روش های معمولی همچون تجزیه و تحلیل و تنزیل جریانات نقدی موسسهو یا مقایسه ویژگی ها و شرایط سهام شرکت تازه وارد با سهام شرکت های مشابه در این زمینه استفاده کرد . ساده ترین روش ارزش گذاری سهام، استفاده از همین روش قیاسی است . طبق این روش سهام شرکت تازه وارد با قیمت سهام سایر شرکت های حاضر در بورس که دارای زمینه فعالیت مشابه هستند مقایسه می شود، حال اگر شرکت تازه وارد از حضور شرکت های مشابه خود در بورس بی بهره شد یا نیاز به تحلیل دقیق تر و ارزش گذاری مستدل تری احساس شود، باید با استفاده از صورتهای مالی و پیش بینی عایدات آتی شرکت، از مدل های ارزش گذاری بهره برد.

البته بایستی توجه کرد که سهام بسیاری از شرکت ها قبل از ارائه به بازار بورس، در بازارهای خارج از بورس معامله می شود و به همین خاطر بازار می تواند برای ارزشیابی قیمت سهام شرکت تازه وارد، از قیمت و بهای قبلی معامله این سهام توسط معامله گران در بازارهای خارج از بورس نیز استفاده نماید. این موضوع در حالی است که در ایران به دلیل فقدان وجود چنین بازارهایی، برای سهامی که اولین باردربازار بورس عرضه می شود قیمت قبلی و مشخص وجود ندارد و کمیته تعیین قیمت سهام وظیفه قیمت گذاری سهام شرکت های جدید الورود به بازار بورس را برعهده دارد. در بسیاری از کشورهای دنیا علاوه برروشهای معمول تعیینقیمت سهام، از روشی به نام دفتر سازینیز استفاده می شود. در این روش پس از تعیین قیمت اولیه برای سهام جدیدالورود با استفاده از روشهای مطرح شده بالا، یک تحقیق درباره تقاضای بالقوه سرمایه گذاران در بازار برای خرید سهام جدید انجام می شود، پس از انجام چنین تحقیقی و قبل از عرضه سهام جدید و تعیین قیمت نهایی برای آن، جلسه ای بین نمایندگان کمیسیون بورس اوراق بهادار، شرکت تضمین کننده فروش سهام و شرکت منتشر کننده سهام جدید منعقد می شود که در این جلسه قیمت نهایی با توجه به نتایج تحقیق انجام شده در روش دفتر سازی تعیین می شود. این در حالی است که به خاطر حساس بودن عرضه اولیه سهام در بازار و امکان تغییر شرایط و همچنین به دلیل طولانی بودن فرآیند وارد شدن شرکت به بازار بورس بایستی در هر زمان که لازم باشد درباره قیمت عرضه سهام جدید اصلاح صورت گیرد وبه عبارت دیگر قیمت در نظر گرفته شده تعدیل شود. شرایط موجود در این حالت به قدری مهم و تاثیر گذار است که حتی ممکن است یک شریک در اثر تغییر این شرایط و یا وقوع عامل هایی که تحت کنترل مستقیم وی نیست از عرضه اولیه سهام خود در بازار بورس منصرف شود

...